شهرام سوبحانی
نظام آموزش و پرورش یکی از مهمترین ارکانهای اساسی در هر حکومتی محسوب و زیر بنا و شاخص اصلی رشد جامعه از ابعاد اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و… بەرویکرد و کیفیت این نظام آموزشی بستگی دارد. در رژیمهای دموکراتیک اولویت اول بە سطح توانگری این نظام در چهارچوب سیاستهای کلان توجە میشود تا دولت در پیشبرد اهداف خود موفقتر عمل کند. چرا کە تاثیرگذاری این نظام در پیشبرد کشور در راستای دستاوردهای علمی و فناوری و مستقل‌سازی دولت از هر گونە کالاهای خارجی غیر قابل انکار است و همچنین عنصر اصلی توسعە یافتگی دولتها از همین نظام نشات می‌گیرد. آموزش صحیح و سالم در روند توسعە‌یافتگی کشور تاثیر بسزایی دارد کە قابل قیاس با هیچ چیز نظامی دیگری نیست. در رژیمهای مستبد و دیکتاتور، سیاستهای آموزشی در چهارچوب هژمونی حاکم تدوین و جامعە را بە سمتی هدایت میکند کە دستاوردهای قشری حاکم را حفظ و گسترش یابد.
وقتی بە سیاست آموزشی ایران در سایەی جمهوری اسلامی نگاە می‌کنیم، در می‌یابیم کە بعد از گذشت ۴۴ سال از زمامداری رژیم جمهوری اسلامی در ایران و بخصوص کوردستان، سیاست حکومت در اینبارە هیچ کمکی بە پیشبرد و توسعە کشور نه تنها نکردە بلکه سدی در برابر محور این اهداف بودە است. بە این معنی کە سیاستهای آموزشی رژیم جمهوری اسلامی بنا بر هژمونی دولت حاکم تدوین شدە و تمام اختیارات و امکانات آموزشی در اختیار حاکمیت است. رژیم دیکتاتوری و استبدادی که خمینی وبعد از او پیروانش بیناد نهاد، همیشە از روشنگری و دنیای مدرن هراس دارد و با تدوین آموزش و پرورش پروپاگاندە سعی در بە بیراهە کشاندن جوانان و سوق دادن آنان بسوی حفظ دستاوردهای انقلاب می باشد. بدرازای تاریخ بشریت، حکومتهای مستبد از مردمان روشنفکر و آگاە هراسانند. به همین دلیل سیاستهای آموزشی خود را بیشتر در قالب خرافات و پروپاگاندە تدوین تا آسیبی بە پایەهای حکومتی وارد نشود.
تبعیض نژادی و طبقاتی در جامعە ایران تأثیر بسزایی در روند کاهش مسائل آموزشی داشتە که نتیجەاش عقب ماندگی ایران بە لحاظ آموزشی در سطح جوامع بین المللی بودە است. این امر حاکی از دو قطبی بودن رژیم بر مبنای ایدئولوژی اسلامی، و ایدئولوژیک کردن فرهنگ قومی “فارس” است کە تمام منابع و امکانات آموزشی را در گرو منافع این گروە وضع و در نهایت بە پایداری حکومت منجر شود.
پایەهای آموزشی برمبنای تحکیم ایدئولوژیک اسلام و شیعەگری و ترویج این پدیدە تأسیس و مانند مراکز علمیە کە برای گسترش ایدئولوژیک نظام در تمام مناطق کشور گسترش داده شد.
سیستم دولتداری جمهوری اسلامی بعنوان سیستمی مستبد، مطالعە و آگاهی را دشمن جان خود میداند و از دانشگاە ها و دانشجویان فعال عرصەهای مدنی و اجتماعی واهمە دارد. برای مدیریت و کنترل رفتار آنان، اقدام بە تأسیس حفاظت دانشگاە کرد تا رفتار دانشجویان و استادان دانشگاە زیر ذرەبین امنیتی دولت باشد. دولتهای دیکتاتور، شهروند ربات و مطیع فرمان را بە شهروند پویا و آگاە ترجیح میدهند و همیشە پست های اداری و دولتی را نیز در اختیار این جمع از افراد قرار میدهند که کنترل آنان در ید حاکمیت است. تداوم چنین روندی هر سالە، موجب فرار مغزها در ایران میشود.
یکی از سیاست های کثیف جمهوری اسلامی فراری دادن مغزها از ایران است. انی فرار مغزها موجب عقب ماندگی کشور میشود. نظام ولایت فقهی و شخص اول حکومت یعنی خامنەای و ساختار حکومتش، ساختاری مستبدانە و توتالیتری را دارا و تمامی ارکان قدرت تحت نظر ولایت فقهی است. دولت و ارکانهای حکومتی بنا بە خواست ایشان و در چهارچوب حفظ نظام مدیریت میشود. در اینبارە دانشگاە ها و مراکز فرهنگی و مدنی برای این نوع حکومتها، معضلی اساسی است کە گسترش آموزش صحیح و مدرن میتواند، ستونهای این رژیم را از بنیان ریشەکن کند. بەهمین سبب جمهوری اسلامی برای حفظ بقای خود در قدم اول، برای رویارویی با این تهدید برنامەریزی و سیاست های مختلفی را جهت تداوم بقاء دنبال میکند کە یکی از آنها پایین آوردن شأن حرمت معلمان و دانشجویان است . در همین راستا همهزنیه های هنگفتی را صرف چنین رویکردی می کند، تا برای بقاء رژیم چند سال بیشتری زمان خریداری کند.
پایین آوردن شأن و احترام استادان آموزشی در بین مردم موجب اختلال در رویکرد آموزشی در بین معلمان و دانشجویان میشود کەدر نهایت بە کاهش کیفیت آموزشی و ترک تحصیل منجر میشود. قدم دوم جمهوری اسلامی در پیشبرد اهداف ملموسانەی خود اقدام بە فروش مدارک دانشگاهی از کاردانی تا دکترا تخصصی میکند، این امر تحت نظارت ارگانهای عقیدتی نظام و بخشی از سپاە پاسداران انجام میشودکە نتایج فجیع و جبران ناپذیری را بدنبال خواهد داشت. از اهم آن بە بیراهە کشاندن منجر به سقوط جامعە از سوی کارشناسانی مصنوعی است کە جامعە را بە ویرانە تبدیل میکند. این چنین مقوله ای موجبات دلسردی و ناامیدی جوانان باهوش و مستعد را فراهم و از ادامە تحصیل خودداری و بەسوی ناهنجارهای جامعە قدم بردارند.
