سەرگول ئاقابەیگی
سەرەتا پێویستە ئاماژەیەک بکەین بە ئەوەیکە تۆڕەکۆمەڵایەتییەکان چ پێشکەوتنێکی لە پێوەندی نێوان تاکەکان و مرۆڤەکان داناوە و چۆن تۆانیویەتی گەردوونێک بەم پانتاییە بکات بە گوندیکی بچووک کە بەگشتی بە(دهکدەجهانی)پێناسە بکرێ. و بێگومان ئەمە لە دەسکەوتە بەهێزەکانی تۆڕی کۆمەڵایەتی و بەگشتی فەزای سایبری.
گەردوونێک کە بۆ بڵاوکردنەوەی زانیارییەکان و دەیتاکان کەمتر لە چاوترووکاندنێک پێویستە تا لەم پەڕی دونیاوە بۆ ئەوپەڕی دونیا بڕوات. کەواتە ئەم تایبەتمەندییە دەڕواتە قاڵبێکەوە کە شتی شاراوە و نەهێنی کەمتربێ و هاوکات ئاستی زانیاری و تێگەیشتنی خەڵکانی هەموو جیهان یەکڕا بڕواتە سەرەوە.
لەلایەکی دیکەوە چونکە بابەتی ژن وەکوو نیوەی کۆمەڵگە بابەتێکی گرینگ و حەیاتییە و هاوکات ژنان توانایەکی بەهێزیان لەخۆیان لەنێو فەزای تۆڕەکاندا لەخۆیان نیشان داوە کە زۆر سەرسۆڕهێنەرە و بە پێی ئاماژەکان لەسەدا ٦٥ی ئەم دەیتا و زانیاریانەی جێبەجێ بووە لەپێوەندی لەگەڵ ژن و مەسایلی پێوەندیدار بە ژنانەوە بووە؛ بۆ بە هیچ شێوازێک ناتوانین گرینگی ئەم حزوورە مەیدانییە لەپێش چاوو نەگرین. بەڵام پرسیاری گرینگ لێرەدایە کە ئەم دەرسەدە زۆرە تا چەندە و پێوەندییان بە بزاڤەکانی وەکوو مافی ژنان، بزووتنەوە کۆمەڵایەتییەکان و نا بۆ تووندوتیژی دژ بە ژنان و یەکسانی ژن و پیاوەوە بووە.
دەتوانین بڵێین کە ئامارێکی یەکجار لاواز و زعیفمان لەبەردەستە، کەواتا ئەم ڕێژەیە لە ٦٥دەرسەدەکەی سەروە بابەتی مافی ژنان و بزووتنەوەی ژنان و….تەنیا و تەنیا ٤/٥٪ بووە کە ئاماژیەکی ساردکەرەوەیە بۆ ژنان وەکوو پێشەنگی کۆمەڵگە.
شتێک کە لەم کۆتاییانە جێی خۆشحالیە ئەوەیە کە لەم دوایانەدا ئەم ڕێژەیە بە تایبەت لەئێران و ڕۆژهەڵاتی کوردستان بە نیسبەتی شۆینەکانی دیکەی دونیا زۆر بەهێز و بەقوەت بووە و جێی دەستخۆشی تێدایە، کە ژنانی ئەم ناوچەیە لەئێران و بە تایبەت لەڕۆژهەڵاتی کوردستان توانیویانە ئەم ڕێژەیە، بەتایبەت لەدوای شۆڕشی ژن، ژیان، ئازادی گەشەی سەند، تا ئەو جێگایە کە لەپێوەندی لەگەڵ مەسەلەی ژنان تەواوی دونیا پاڵپشتی و پشتیوانی خۆیان لە ڕێگەگەلێکی جۆراجۆر وەکوو بڕینی پرچی خۆیان لە پێش کامێراکان و نەتەوە یەکگرتووکان و یان بەڕێوەبردنی شانۆ و پێشانگاکان لە دەرەوەی وڵات بە هانای یەکترەوە هاتن.
لەعەرزی واقعدا و بە گشتی دەبێ ئێمە بزانین و بتوانین بابەتی ژن و مەسەلەی ژنان گرێ بدەینەوە بە مەسایلی کۆمەڵایەتی و شوناس و نەتەوایەتی کە ئەم تێگەیشتنە و بیرۆکەیە لەنێو هەر تاکێکی ژن لەڕۆژهەڵاتی کوردستان دا درووست بوو؛ ئەمجار ڕێگە خۆشکەرە بۆ بزووتنەوەهایەکی دیکە و شۆڕشێکی دیکە کە بەشداری نیوەی زیاتری کۆمەڵگەی لەگەڵ دایە و ئەمەش تەنیا بەکارکردنی ئێمە چ وەک تاکێکی کورد و چ وەک پێشمەرگە، کە ئەم بەستێن و بەگراوەندە بخۆلقێنین تاکو ئارەزووی لەمێژینە و دێرینەی خۆمان کە ڕۆژهەڵاتێکی ئازاد و سەربەخۆ بێت، دەستمان پێ ڕابگات.